Ủy ban châu Âu (EC) vừa công bố lời kêu gọi góp ý (Call for Evidence) nhằm thu thập ý kiến cho một đề xuất “omnibus môi trường” sắp tới, hướng đến việc đơn giản hóa hệ thống pháp luật về môi trường và giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực như kinh tế tuần hoàn, phát thải công nghiệp và quản lý chất thải.

Sáng kiến này là một phần trong nỗ lực cải cách lớn hơn của EU nhằm đơn giản hóa quy định, tiếp nối việc công bố “La bàn Cạnh tranh” (Competitiveness Compass) hồi tháng 1 – một lộ trình nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh toàn cầu của châu Âu. Lộ trình này đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 25% nghĩa vụ báo cáo đối với tất cả doanh nghiệp, và 35% đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs).

Gói đề xuất đầu tiên thuộc tiến trình cải cách này là “Omnibus I”, ra mắt tháng 2/2025, với mục tiêu cắt giảm đáng kể gánh nặng báo cáo bền vững và quy định đối với doanh nghiệp. Gói này đề xuất sửa đổi hàng loạt quy định như Chỉ thị Báo cáo Bền vững Doanh nghiệp (CSRD), Chỉ thị Thẩm định Trách nhiệm Doanh nghiệp (CSDDD), Quy định về Phân loại xanh (Taxonomy) và Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).

Việc "mở lại" các quy định về báo cáo và thẩm định trách nhiệm có thể dẫn tới những thay đổi sâu rộng hơn so với đề xuất ban đầu, với một số nghị sĩ EU đề xuất nâng đáng kể ngưỡng quy mô doanh nghiệp nằm trong phạm vi áp dụng.

Tuy nhiên, cách tiếp cận của EC với Omnibus I cũng đang bị giám sát chặt chẽ. Thanh tra viên EU (Ombudsman) gần đây đã yêu cầu Ủy ban cung cấp thông tin sau khi nhận được phản ánh rằng gói đề xuất được đưa ra vội vàng, bỏ qua các bước tham vấn công chúng và đánh giá tác động theo quy định.

Trong lời kêu gọi góp ý mới, Ủy ban đang đánh giá các lĩnh vực có thể đưa vào đề xuất omnibus tiếp theo nhằm giảm gánh nặng hành chính, bao gồm:

  • Kinh tế tuần hoàn,
  • Phát thải công nghiệp,
  • Quản lý chất thải.

Cụ thể, các biện pháp đang được xem xét bao gồm:

  • Hợp lý hóa nghĩa vụ báo cáo trong Chỉ thị Khung về Chất thải (Waste Framework Directive),
  • Hài hòa quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR),
  • Đơn giản hóa nghĩa vụ báo cáo trong các lĩnh vực kể trên,
  • Khắc phục các vướng mắc trong quy trình cấp phép liên quan đến đánh giá môi trường.

Ủy ban cho biết mục tiêu của các biện pháp chính sách này là giảm chi phí cho doanh nghiệp trong việc báo cáo, giám sát, thông báo và kiểm toán – nhưng không làm suy yếu các mục tiêu môi trường mà luật định đang hướng tới.

Theo kế hoạch, các đề xuất mới sẽ được EC công bố vào Quý IV năm 2025.

Ủy ban nhấn mạnh:

“Việc giảm gánh nặng hành chính trong luật môi trường sẽ giúp các quy định này hiệu quả hơn và đảm bảo khả năng bảo vệ môi trường tốt hơn trong dài hạn.”