Ủy ban châu Âu vừa công bố danh sách 15 dự án tại Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA) được lựa chọn để nhận tài trợ với tổng giá trị lên tới 992 triệu euro (tương đương 1,1 tỷ USD) nhằm thúc đẩy sản xuất hydro tái tạo – một yếu tố then chốt trong nỗ lực giảm phát thải carbon của các ngành công nghiệp nặng và giao thông vận tải.

Theo thông tin từ Ủy ban, các dự án nằm tại Đức, Tây Ban Nha, Phần Lan, Na Uy và Hà Lan này được kỳ vọng sẽ sản xuất gần 2,2 triệu tấn hydro tái tạo trong vòng 10 năm, đồng thời giúp tránh được hơn 15 triệu tấn CO₂ thải ra môi trường.

Hydro tái tạo – “nền móng” cho một tương lai năng lượng sạch

Hydro đang được coi là một trong những trụ cột chính để chuyển đổi sang nền kinh tế năng lượng sạch, đặc biệt là với những ngành khó khử carbon như công nghiệp nặng và giao thông vận tải – nơi các giải pháp năng lượng tái tạo như điện mặt trời hay điện gió thường không khả thi hoặc hiệu quả.

Hiện nay, khoảng 90 triệu tấn hydro được sản xuất mỗi năm, nhưng phần lớn trong số đó vẫn đến từ nhiên liệu hóa thạch – gây ô nhiễm và phát thải khí nhà kính. Việc phát triển hydro sạch, chẳng hạn như hydro xanh – sử dụng năng lượng tái tạo để tách hydro từ nước qua quá trình điện phân – sẽ đòi hỏi đầu tư lớn vào hạ tầng, công nghệ điện phân và hệ thống vận chuyển.

Cơ chế tài trợ của Ngân hàng Hydro châu Âu

Các khoản tài trợ này nằm trong khuôn khổ cuộc đấu giá lần thứ hai của Ngân hàng Hydro châu Âu (European Hydrogen Bank - EHB). Trước đó, vào năm 2022, EU đã công bố kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất hydro tại châu Âu, bao gồm việc triển khai “Hydrogen Accelerator” – mục tiêu đạt 10 triệu tấn hydro tái tạo nội địa mỗi năm. Cuộc đấu giá đầu tiên vào năm 2023 của EHB nhằm thu hẹp khoảng cách giữa chi phí sản xuất hydro tái tạo và mức giá thị trường hiện tại, vốn vẫn rẻ hơn nhiều nếu sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch.

Ủy ban châu Âu cũng cho biết cuộc đấu giá lần thứ ba dự kiến diễn ra vào cuối năm 2025 với ngân sách lên tới 1 tỷ euro, đồng thời sẽ sớm ra mắt “Cơ chế Hydro”, một nền tảng trực tuyến kết nối người mua và người bán, tạo điều kiện chia sẻ thông tin và tìm kiếm đối tác thương mại.

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách Chuyển đổi Công bằng, Sạch và Cạnh tranh – bà Teresa Ribera phát biểu:

“Cuộc đấu giá thứ hai của Ngân hàng Hydro châu Âu là minh chứng cho cam kết của EU trong việc xây dựng một thị trường hydro tái tạo mạnh mẽ – yếu tố then chốt để đạt mục tiêu trung hòa khí hậu theo cách hiệu quả về chi phí và cạnh tranh. Chúng tôi đang tăng cường độc lập năng lượng của EU với những tác động tích cực đến an ninh và việc làm.”