Các nhà lập pháp tại Nghị viện Châu Âu và Hội đồng EU hôm nay công bố đã đạt được thỏa thuận về việc sửa đổi Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) – thuế carbon của EU áp lên hàng hóa nhập khẩu. Trong đó, một ngưỡng mới sẽ được áp dụng để miễn trừ 90% nhà nhập khẩu (chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ) khỏi các quy định CBAM.

Dù loại bỏ phần lớn doanh nghiệp khỏi thuế carbon nhập khẩu, các nhà lập pháp nhấn mạnh rằng thay đổi này gần như không ảnh hưởng đến mục tiêu môi trường, khi 99% lượng khí thải từ các ngành công nghiệp carbon cao như thép, nhôm, xi măng và phân bón vẫn nằm trong phạm vi CBAM.

Ông Antonio Decaro – Báo cáo viên của Nghị viện – phát biểu:
"Chúng tôi đã lắng nghe đề nghị từ doanh nghiệp về việc đơn giản hóa quy trình và miễn trừ 90% nhà nhập khẩu hàng hóa thuộc CBAM để thúc đẩy năng lực cạnh tranh. Với việc CBAM vẫn bao phủ 99% tổng lượng CO₂, tham vọng khí hậu của EU được đảm bảo, đồng thời cam kết mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi công bằng và đạt trung hòa carbon vào năm 2050."

Được thông qua năm 2023 và có hiệu lực từ 2026, CBAM ra đời nhằm ngăn chặn "rò rỉ carbon" – tình trạng doanh nghiệp chuyển dịch sản xuất hàng hóa phát thải cao sang các nước có chính sách môi trường lỏng lẻo hơn. CBAM đặt mục tiêu cân bằng giá carbon giữa sản phẩm sản xuất trong EU (theo Hệ thống Giao dịch Khí thải EU – ETS) và hàng nhập khẩu, yêu cầu nhà nhập khẩu mua chứng chỉ CBAM để bù đắp chênh lệch.

Chi tiết thay đổi mới:

  1. Ngưỡng miễn trừ mới: Nhập khẩu dưới 50 tấn/nhà nhập khẩu/năm sẽ không chịu CBAM, thay thế quy định cũ về hàng hóa có giá trị không đáng kể. Theo Nghị viện và Hội đồng EU, điều này chủ yếu giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cùng cá nhân nhập khẩu số lượng ít thoát khỏi gánh nặng tuân thủ.
  2. Đơn giản hóa thủ tục: Cắt giảm quy trình ủy quyền, thu thập dữ liệu, tính toán lượng khí thải, xác minh phát thải, trách nhiệm tài chính của đơn vị khai báo CBAM, đồng thời tăng cường quy định chống gian lận.

Thỏa thuận này nằm trong Gói Omnibus I của Ủy ban Châu Âu (công bố tháng 2/2025), nhằm giảm tải báo cáo bền vững và gánh nặng pháp lý cho doanh nghiệp. Các biện pháp tập trung vào SME, phù hợp với "La bàn Cạnh tranh" của EU – kế hoạch giảm 25% thủ tục cho mọi doanh nghiệp và 35% cho SME.

Ông Adam Szłapka – Bộ trưởng Phụ trách EU của Ba Lan – cho biết:
"Thỏa thuận tạm thời hôm nay là bước tiến mới giảm gánh nặng hành chính và nâng cao năng lực cạnh tranh của EU."

Thay đổi sẽ có hiệu lực sau khi được Nghị viện và Hội đồng EU phê chuẩn cuối cùng.