Cơ quan Quản lý Hệ thống Giao dịch Phát thải (ETS) của Vương quốc Anh vừa thông báo sẽ tích hợp các hoạt động loại bỏ khí nhà kính (Greenhouse Gas Removals – GGRs) vào Hệ thống Giao dịch Phát thải (UK ETS), cho phép doanh nghiệp sử dụng các tín chỉ loại bỏ carbon để bù đắp phần phát thải khó tránh trong quá trình tuân thủ hạn ngạch phát thải khí nhà kính.

UK ETS được triển khai từ năm 2021 để thay thế vai trò của Vương quốc Anh trong Hệ thống Giao dịch Phát thải của Liên minh châu Âu (EU ETS). Hệ thống này đặt ra một giới hạn lượng khí nhà kính (GHG) được phép phát thải cho các ngành có cường độ GHG cao, và giới hạn này sẽ giảm dần theo thời gian để khuyến khích các doanh nghiệp cắt giảm phát thải phù hợp với mục tiêu khí hậu ngành. Các doanh nghiệp sẽ được cấp hạn ngạch phát thải (allowances) tương ứng với mỗi tấn CO₂e thải ra hàng năm. Nếu phát thải dưới hạn ngạch, doanh nghiệp có thể bán phần dư ra thị trường thứ cấp, tạo ra giá carbon và thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch và hiệu suất năng lượng cao hơn.

Thông báo mới được đưa ra sau cuộc tham vấn chính sách được tổ chức vào năm ngoái về khả năng tích hợp GGR vào hệ thống ETS. Theo phản hồi chính thức từ cuộc tham vấn, việc tích hợp này hướng đến hai mục tiêu chính:

  1. Hỗ trợ mục tiêu đạt Net Zero của Vương quốc Anh, và
  2. Thúc đẩy phát triển thị trường loại bỏ carbon trong nước.

Chính phủ nêu rõ trong báo cáo tham vấn:

“Bên cạnh việc cắt giảm phát thải, các hoạt động loại bỏ khí nhà kính là cần thiết để bù đắp phần phát thải tồn dư từ các ngành khó giảm sâu, nếu chúng ta muốn đạt được mục tiêu Net Zero. Việc tích hợp GGR vào UK ETS là một cơ hội lớn để tiến gần hơn tới các mục tiêu khí hậu.”

Phản hồi cũng nhấn mạnh rằng trong dài hạn, hệ thống UK ETS có thể trở thành một khung điều phối linh hoạt, nơi doanh nghiệp có thể tự ra quyết định giữa việc tiếp tục cắt giảm phát thải hay sử dụng tín chỉ loại bỏ khí nhà kính để bù trừ.

Một số nội dung chính trong kế hoạch tích hợp:

  • Dự kiến hoàn tất khung pháp lý vào cuối năm 2028, và chính thức triển khai vào cuối năm 2029.
  • Tập trung vào các biện pháp loại bỏ carbon công nghệ cao, như:
    • Thu giữ CO₂ trực tiếp từ không khí (Direct Air Capture – DAC)
    • Sinh khối kết hợp thu giữ và lưu trữ carbon (BECCS)
  • Đang xem xét khả năng tích hợp loại bỏ carbon từ rừng trồng chất lượng cao, nhưng chưa có quyết định cụ thể.
  • Tín chỉ GGR chỉ được cấp sau khi việc lưu trữ carbon đã diễn ra và được xác minh.
  • Các dự án phải chứng minh khả năng lưu trữ carbon ít nhất 200 năm để đủ điều kiện tham gia hệ thống.
  • Ban đầu, chỉ các hoạt động loại bỏ diễn ra trong lãnh thổ Vương quốc Anh mới đủ điều kiện.
  • UK ETS sẽ tổ chức đấu giá tín chỉ GGR nhằm tạo thị trường đầu ra cho các nhà cung cấp loại bỏ carbon.

Quan trọng hơn, cơ quan quản lý cho biết họ sẽ không tăng tổng lượng tín chỉ phát thải (gross cap), mà thay vào đó mỗi tín chỉ GGR sẽ thay thế 1:1 cho một tín chỉ phát thải truyền thống, nhằm đảm bảo tính toàn vẹn về khí hậu của hệ thống.

Tài liệu tổng hợp kết luận:

“Trong dài hạn, UK ETS có thể trở thành một khung điều phối nơi doanh nghiệp đưa ra các quyết định hiệu quả giữa việc tiếp tục khử carbon hoặc loại bỏ phần phát thải còn lại thông qua các giải pháp GGR.”